Bolu’nun Kartalkaya Kayak Merkezi’ndeki Grand Kartal Otel’de meydana gelen yangın, Türkiye tarihine en ölümcül otel yangınlarından biri olarak geçti. 76 kişinin hayatını kaybettiği ve onlarca kişinin yaralandığı trajik olay, ihmallerin ve sistem eksikliklerinin ne denli büyük sonuçlara yol açabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Yangına ilişkin değerlendirmelerde bulunan NATO Mühendisi ve Malzeme ve Metalurji Uzmanı Erhan Mataracı, Türkiye’deki yangın güvenliği konusundaki eksikliklere dikkat çekti. Mataracı, standart ve yönetmeliklerin yetersizliğinin altını çizerek, “Yangın gibi felaketlerden korunmada bağlayıcı ve evrensel kurallar oluşturulması gerekiyor. Ancak şu an insanlar, şahısların keyfiyetine bırakılan bir sistemde hayatta kalmaya çalışıyor,” dedi.
Sistem Sorunlarına Derinlemesine Bakış
Yangın güvenliği konusundaki eksiklikleri analiz eden Mataracı, uluslararası standartlarla Türkiye’deki uygulamaları karşılaştırdı. Dünyada en çok kullanılan iki standarttan biri olan NFPA (National Fire Protection Association) ile Rusya’nın GOST-R ve EAC uygulamalarını örnek gösteren Mataracı, bu sistemlerin yalnızca teoride kalmayıp sahada da etkili olduğunu vurguladı. NFPA’nın bina bazlı, Rusya’nın ise tesis genelinde korumayı önceliklendiren yaklaşımlarına dikkat çeken Mataracı, Türkiye’de bu seviyede bir sistematik yaklaşımdan uzak olunduğunu belirtti.
Mataracı, “Deprem öldürmez, bina öldürür” sözünü hatırlatarak yangın gibi felaketlerin de benzer şekilde bilimsel tedbirlerle önlenebileceğini ifade etti. “Ülkemizde binaların mekanik tesisatında, basınçlı hatlarda ya da elektrik sistemlerinde oluşabilecek arızalar ciddi kazalara yol açıyor. Ancak bu sorunların temelinde iki büyük eksiklik var: Standartların oluşturulmaması ve oluşturulan kuralların uygulanmasını sağlayacak denetim sisteminin yetersizliği.”
Kartalkaya Faciası ve Yönetim Sorunları
Mataracı, Kartalkaya’daki yangının ardından Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan’ın “Bina yangın merdiveni olup olmadığını bilmiyoruz çünkü ruhsatı biz değil Bakanlık verdi” açıklamasını hatırlatarak, bu sözlerin Türkiye’deki yönetim eksikliğini açıkça ortaya koyduğunu söyledi. “Bu cümle, sistemin ne denli parçalı ve yetersiz olduğunu net şekilde gösteriyor. Belediyeler ve bakanlıklar arasında koordinasyon eksikliği olduğu gibi, yerel yönetmeliklerin ülke genelinde bağlayıcı olmaması da sorunu büyütüyor.”
Mataracı, “Her belediye ve kurumun farklı yönetmelikleri var. Üstelik bu kuralların uygulanmasında ciddi açıklar bulunuyor. Bu, Türkiye’de toplam kalite yönetimi anlayışının eksik olduğunu gösteriyor,” dedi.
Toplum Güvenliği İçin Çözüm Önerileri
Mataracı, Türkiye’de yangın güvenliği konusundaki sorunların çözümü için ulusal düzeyde standart ve denetim mekanizmalarının oluşturulması gerektiğini vurguladı. “Her bölgeye, her belediyeye uygun çalışmalar yapacak ve bağlayıcı kararlar alabilecek komitelerin kurulması şart. Bu komitelerin kararları tüm kurumların üstünde olmalı,” diyen Mataracı, insanların otellerde veya kamusal alanlarda güvenle konaklamasının temel bir hak olduğunu belirtti.
“Toplumun güvenliği, bireylerin inisiyatifine emanet edilemez,” diyen Mataracı, yangın tesisatlarından periyodik denetimlere kadar geniş bir yelpazede iyileştirme yapılması gerektiğini ifade etti. Mataracı, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Türkiye Cumhuriyeti Devleti, vatandaşlarına güvenli bir yaşam alanı sunma yükümlülüğüne sahiptir. İnsanlar bir otele gittiklerinde yerel yönetmeliklerin karmaşasını düşünmek yerine, ulusal standartlara güvenerek rahatça konaklayabilmelidir.”
Yangının Ardından Soruşturma ve Beklentiler
Bolu’daki yangınla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında 9 kişi gözaltına alınmış olsa da, uzmanlar olayın temelinde sistemik eksikliklerin yattığını söylüyor. Türkiye’nin bu tür trajedilerin önüne geçebilmesi için standartların oluşturulması ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekiyor. Bu olay, yalnızca bir trajedi değil, aynı zamanda daha güvenli bir geleceğin inşası için bir uyarı olarak değerlendirilmelidir.
